10 Món Ăn Mùa Thu Nên Thưởng Thức Ở Nhật Bản
Chào mừng các bạn đến với Nhật Bản – nơi mà mùa thu không chỉ là sắc đỏ rực rỡ của lá phong mà còn là mùa của bữa tiệc ẩm thực!
Du khách sẽ khám phá những món ăn trứ danh không thể bỏ lỡ tại đất nước mặt trời mọc, từ vị bùi thơm của hạt dẻ (Kuri), sự ngọt ngào ấm áp của bí đỏ (Kabocha) và khoai lang (Yakiimo), cho đến hương thơm tự nhiên, tinh tế của các loại nấm (Matsutake).
Tinh Hoa Ẩm Thực Mùa Thu Nhật Bản
Khi thu ghé thăm Nhật Bản, không khí tràn ngập sự trong lành, mát mẻ. Hơi nóng ẩm ướt của mùa hè dần tan biến, nhường chỗ cho những cơn gió se lạnh và hương thơm ngây ngất của hoa mộc tê. Khung cảnh thiên nhiên chuyển mình, từ sắc xanh tươi tốt sang gam màu cam, đỏ và vàng rực rỡ, được chiêm ngưỡng rõ nhất trong tục ngắm lá mùa thu, hay còn gọi là momiji.
>> Xem thêm: 10 địa điểm ngắm lá đỏ mùa thu đẹp nhất ở Nhật Bản
Tục lệ này không chỉ đơn thuần là việc chiêm ngưỡng tán lá. Đó là một cách để bạn sống chậm lại, đắm mình vào cảnh sắc tuyệt đẹp và tận hưởng khoảnh khắc bên những người thân yêu. Sắc thu không chỉ hiện hữu trong tầm mắt, mà còn lan tỏa trên bàn ăn, nơi những món ăn đặc trưng khoác lên mình tông màu ấm áp, mộc mạc hơn.
Cốt lõi của ẩm thực địa phương vào mùa thu là “shun” – khái niệm thưởng thức thực phẩm vào thời điểm ngon nhất của chúng. Trong những tháng này, chợ búa tràn ngập một vụ mùa thu hoạch phong phú đến khó tin. Cá sanma (cá thu đao Thái Bình Dương) là món hải sản mùa thu đặc trưng. Hạt dẻ (kuri) xuất hiện trong cả các món cơm và đồ ngọt.
Khoai lang nướng (yaki-imo) được bán từ những xe đẩy trên phố, ấm nóng và thơm lừng. Lê Nashi, nho Kyoho, nho Shine Muscat… Những loại trái cây ngọt lành, mọng nước này là món ăn quen thuộc trong nhiều gia đình Nhật Bản! Chúng chỉ có trong mùa này, là niềm vui cho cả người dân bản địa và du khách.
Những bữa ăn mùa thu ở Nhật Bản không chỉ dừng lại ở hương vị. Chúng là những khoảnh khắc gắn kết yêu thương. Gia đình và bạn bè quây quần bên bàn ăn để chia sẻ những món ăn theo mùa. Tiếng lá xào xạc khi tản bộ, cái se lạnh của không khí và mùi hạt dẻ rang thơm lừng đều làm tăng thêm sự hấp dẫn của bữa tiệc.
Với nhiệt độ dao động từ 7°C đến 27°C từ tháng 9 đến tháng 11, đây là thời điểm lý tưởng để bạn ra ngoài, dù là ở công viên hay khu chợ. Mọi giác quan đều được đánh thức, biến ẩm thực mùa thu Nhật Bản thành một trải nghiệm đầy mê hoặc và đắm chìm.
Bạn đã sẵn sàng cho một chuyến phiêu lưu ẩm thực kích thích mọi giác quan chưa? Hãy cùng tôi khám phá mười món ăn mùa thu được yêu thích nhất và cảm nhận sâu sắc văn hóa ẩm thực nơi đây.
10 Đặc Sản Mùa Thu Phải Thử Tại Nhật Bản
1. Oden: Ấm Áp Tựa Hơi Ấm Gia Đình
Oden là “món ăn của linh hồn” (Soul Food) khi tiết trời se lạnh. Nó không chỉ là bữa trưa hay bữa tối nhanh gọn mà còn là một trải nghiệm ấm áp, chữa lành. Nước dùng là dashi vị đậu nành nhẹ, thanh tao, như một cái ôm nhẹ nhàng cho bao tử.
Quý vị có thể tự tay chọn những món mình thích từ nồi Oden sôi sùng sục: trứng luộc béo ngậy, củ cải daikon (củ cải Nhật) mềm tan thấm đẫm nước dùng, chả cá đa dạng hay những cuộn bắp cải nhồi đậm đà. Thậm chí còn có những lựa chọn lành mạnh như rong biển hoặc konnyaku (thạch dai ít calo). Oden là biểu tượng của sự tiện lợi mà tinh tế: có thể mua nguyên liệu về tự nấu hoặc tìm thấy ngay tại hầu hết các cửa hàng tiện lợi (Konbini) – một nét văn hóa rất Nhật Bản!
2. Sake Theo Mùa: Hiyaoroshi và Akiagari
Sake là tinh hoa của Nhật Bản. Hiyaoroshi và Akiagari sake chính là “báu vật” của mùa thu. Đây là những mẻ rượu được ủ trong mùa đông, tiệt trùng và nghỉ ngơi suốt mùa xuân, mùa hè, và được tung ra thị trường đúng lúc tiết trời chuyển mình sang thu. Nếu quý vị ghé thăm Nhật Bản vào mùa này, đừng bỏ lỡ cơ hội nếm thử hương vị thanh tân, đầy sức sống này!
“Akiagari” là thuật ngữ chỉ mẻ sake mới nhất, vừa “trưởng thành” vào mùa thu. Còn “Hiyaoroshi” mang ý nghĩa lịch sử: thời Edo, để tránh hỏng vào mùa hè, sake phải được hâm nóng trước khi vận chuyển, nhưng sang thu thì không cần nữa (Hiyaoroshi = vận chuyển lạnh). Hương vị của Hiyaoroshi nổi tiếng là trẻ trung, tươi tắn (vibrant), một sự khởi đầu mới mẻ cho mùa rượu.
3. Shinmai: Hạt Ngọc Mùa Thu
Shinmai hay Gạo Mới là mẻ thu hoạch đầu tiên trong năm vào mùa thu, được người Nhật trân quý. Nó mang một hương vị hoàn toàn khác biệt: mềm dẻo hơn, ngọt ngào hơn và đầy hương thơm tự nhiên.
Shinmai chỉ có mặt trên thị trường từ tháng 9 đến tháng 12. Quý vị nên thử thưởng thức một bát Shinmai trắng tinh khiết để cảm nhận trọn vẹn vị ngọt tinh túy của đất trời. Hoặc nâng cấp trải nghiệm bằng cách nấu cùng hạt dẻ (Kurigohan) hay nấm matsutake để có một món cơm mùa thu thịnh soạn, ấm bụng.
4. Sanma – Cá Thu Đao: Biểu Tượng Của Mùa Thu
Cá thu đao Thái Bình Dương, hay “sanma” trong tiếng Nhật, là ngôi sao của mùa thu. Loài cá da bạc, thon dài này đạt độ béo ngậy tuyệt vời nhất vào thời điểm này. Món ăn truyền thống, được yêu thích nhất là sanma no shioyaki (sanma nướng muối) – món ăn đơn giản mà trọn vẹn hương vị. Cá được phục vụ nguyên con, chứa nhiều dầu cá tốt cho sức khỏe.
Lời khuyên từ chúng tôi: hãy bắt đầu từ lớp da giòn tan, sau đó vắt một chút chanh hoặc thêm nước tương và củ cải daikon mài để cân bằng và làm nổi bật vị béo tự nhiên của cá. Ăn kèm với một bát Gạo Mới (Shinmai) và súp Miso, quý vị sẽ có một bữa ăn hoàn hảo thỏa mãn cả vị giác và tinh thần!
5. Kaki – Quả Hồng: Ngọt Ngào Trọn Vẹn
Những quả hồng (kaki) tròn trịa, căng mọng, có phần giống cà chua, là hình ảnh không thể thiếu của mùa thu Nhật Bản. Chúng mang vị ngọt thanh, mềm mại. Hồng ngon nhất khi ăn tươi, nhưng cũng thường được dùng làm mứt nhờ kết cấu độc đáo như thạch.
Có hai loại chính: hachiya (chát) và fuyu (không chát). Hồng Fuyu có thể ăn giòn như táo, còn Hồng Hachiya mà quý vị thường thấy ở Nhật sẽ trở nên rất mềm và ngọt như mật khi chín hoàn toàn – một món tráng miệng thiên nhiên không thể chối từ.
6. Nashi – Lê Châu Á: Giòn Tan Thanh Mát
Nashi, hay Lê Châu Á, là một loại trái cây giải nhiệt phổ biến vào mùa thu. Loại “Kosui” phổ biến nhất có hàm lượng đường cao, ít chua, mang đến vị ngọt sâu lắng.
Loại lớn hơn một chút là “Hosui” – tương tự Kosui nhưng có thể bảo quản lâu hơn. Cắn một miếng Nashi giòn tan, mọng nước giữa tiết trời se lạnh mùa thu là một trải nghiệm vô cùng sảng khoái!
7. Kuri – Hạt Dẻ Nhật Bản: Món Ngọt Cổ Truyền
Kuri, hay Hạt Dẻ Nhật Bản, mang đến hương thơm bùi đặc trưng của mùa thu. Quý vị có thể thưởng thức hạt dẻ rang nóng (yaki-kuri) như một món ăn vặt thơm lừng, hoặc nấu cùng cơm như món Kurigohan đã đề cập.
Hạt dẻ còn là linh hồn của nhiều món Wagashi (bánh ngọt truyền thống Nhật Bản). Đơn giản và tinh tế nhất là kuri kinton (hạt dẻ ngào đường): hạt dẻ được hấp, nghiền và kết hợp với đường, tạo thành một món ngọt đơn giản mà vị bùi thơm lưu luyến mãi.
8. Yakiimo – Khoai Lang Nướng: Hơi Ấm Vỉa Hè
Yakiimo chỉ là khoai lang nướng, nhưng lại là món ăn vặt quốc dân của mùa thu Nhật Bản. Hình ảnh những chiếc xe đẩy bán khoai lang nướng với mùi thơm lan tỏa khắp phố phường là một phần ký ức tuổi thơ của nhiều người Nhật.
Khoai được nướng và bán từ cửa hàng tiện lợi đến quầy hàng lễ hội. Quý vị sẽ tìm thấy nhiều giống khoai: từ loại vỏ đỏ, thịt vàng ở đất liền, đến murasaki imo (khoai lang tím) nổi tiếng của Okinawa. Cầm củ Yakiimo nóng hổi, bóc lớp vỏ cháy xém và thưởng thức lớp ruột vàng óng, ngọt lịm là trải nghiệm không thể quên.
9. Kabocha – Bí Đỏ Nhật Bản: Vị Ngọt Hậu Dài Lâu
Kabocha là loại bí mùa đông với vỏ xanh cứng và thịt cam đậm đà. Khi nấu, vỏ mềm và có thể ăn được. Kabocha có kết cấu xốp nhẹ (fluffy), vị ngọt tự nhiên và béo bùi.
Dù có quanh năm, Kabocha ngon nhất vào mùa thu. Nó có thể biến tấu đa dạng: từ tempura chiên giòn nhẹ nhàng, đến món kho cùng nước tương và dashi (nimono) truyền thống, hay đơn giản là luộc mềm.
10. Nấm Matsutake: Tinh Hoa Đất Trời
Nhật Bản tự hào có sự đa dạng phong phú của các loại nấm, và Matsutake là “vị vua” của mùa thu. Loại nấm này chỉ xuất hiện vào mùa thu, mọc trên rễ cây thông và mang một hương vị thơm lừng, mùi đất phong phú khó tìm thấy ở loại nấm nào khác.
Vì điều kiện sinh trưởng cực kỳ khắt khe, Matsutake được coi là một đặc ân ẩm thực. Quý vị có thể thưởng thức nấm nướng, hấp với cơm, hoặc nấu trong món trứng sữa (chawanmushi) tinh tế.
Và đây là món súp đơn giản mà trân quý nhất!
Trải Nghiệm Matsutake Dobin Mushi: Tinh Dầu Trong Ấm Trà
Mùa thu Nhật Bản không thể thiếu mùi thơm của món súp matsutake dobin mushi đậm đà. Món này được phục vụ trong một chiếc ấm trà bằng đất sét gọi là dobin. Cách thưởng thức cũng rất thi vị: quý vị sẽ rót nước dùng ra một chén nhỏ để nhâm nhi, đồng thời dùng đũa gắp các nguyên liệu từ trong ấm ra thưởng thức.
Súp là sự kết hợp hoàn hảo của nước dùng cá ngừ bào (bonito dashi) tinh khiết, rau củ theo mùa, lát thịt gà hoặc tôm và đặc biệt là những lát nấm matsutake thơm nồng, mang lại hương vị khói độc đáo.
Thưởng Thức Món Ngon Mùa Thu Nhật Bản Ở Đâu?
Tại Nhật Bản, ẩm thực mùa thu hiện diện khắp mọi nơi – từ những nhà hàng địa phương, các quán izakaya cho đến những bữa cơm gia đình ấm cúng. Vào mùa thu hoạch, các lữ quán (ryokan) thường chiêu đãi thực khách những bát cơm hạt dẻ (kuri gohan) nóng hổi và súp nấm đậm đà, những món ăn khơi dậy hương vị mộc mạc của đất trời và vị ngọt dịu tự nhiên từ nông sản mùa vụ. Đây chính là minh chứng cho sự hài hòa giữa hương vị ấm cúng và sự tươi mới, nét đặc trưng của ẩm thực mùa thu.
Nếu có dịp lưu trú tại ryokan, bạn có thể sẽ được thưởng thức một bữa tiệc nấm thịnh soạn, kèm theo cá nướng và cơm nhồi hạt dẻ, tất cả đều được bày biện trong không gian truyền thống. Trong khi đó, ẩm thực đường phố lại mang đến những món ăn giản dị nhưng đầy hương vị: khoai lang nướng (satsumaimo), oden và các món ăn vặt từ hạt dẻ. Một số quầy hàng còn tập trung vào các món tráng miệng mùa thu như bánh khoai lang hoặc bánh Mont Blanc hạt dẻ.
Khi dạo bước qua những danh thắng tuyệt đẹp như Korankei hay Shuzenji, bạn sẽ thấy ngày càng nhiều quầy hàng mọc lên, phục vụ mì soba tươi, cá ayu (cá hương) nướng, hay cơm hạt dẻ – những món ăn lý tưởng sau một buổi tản bộ trong rừng. Ở Ise-Shima, các lán hàu cho phép bạn tự tay nướng những con hàu tươi rói vừa được đánh bắt vài giờ trước đó, trong khi những vườn cây ăn trái xung quanh tỏa hương cam quýt, táo và hạt dẻ nồng nàn trong không khí se lạnh.
Mùa thu còn là thời điểm tuyệt vời để trải nghiệm các hoạt động thực tế như hái nho ở Yamanashi hoặc Nagano, nơi bạn có thể tự tay hái những chùm nho tươi mọng và thưởng thức rượu vang địa phương. Các lễ hội theo mùa cũng làm tăng thêm sắc màu và hương vị cho mùa thu, từ lễ hội Shichigosan vào tháng 11 với bánh taiyaki và kakigori mùa thu, đến những đặc sản vùng miền như sushi sanma của Wakayama.
Các lễ hội và chợ phiên không chỉ là nơi để thưởng thức món ngon. Chúng còn phản ánh nhịp sống của người Nhật khi các mùa chuyển mình. Để trải nghiệm những sản vật tươi ngon nhất của mùa thu, không gì sánh bằng một chuyến đi sớm đến một khu chợ thực phẩm nhộn nhịp hay một vườn cây trĩu quả.
Những Câu Hỏi Thường Gặp
Những đặc sản ẩm thực mùa thu nổi tiếng nhất Nhật Bản là gì?
Bạn nhất định phải thử nấm matsutake, hồng, khoai lang, hạt dẻ và cá sanma. Những nguyên liệu này tuyệt vời nhất vào mùa thu, thực sự làm nổi bật hương vị theo mùa của Nhật Bản.
Thời điểm nào là lý tưởng nhất để thưởng thức ẩm thực mùa thu ở Nhật Bản?
Từ tháng 9 đến tháng 11 là thời gian vàng để khám phá ẩm thực mùa thu. Đây là lúc bạn tìm thấy những nguyên liệu tươi ngon nhất theo mùa và các thực đơn đặc biệt tại nhiều nhà hàng.
Bạn có thể tìm thấy những món ăn mùa thu chuẩn vị ở đâu tại Nhật Bản?
Các đặc sản mùa thu đang chờ đợi bạn tại những nhà hàng truyền thống Nhật Bản, chợ địa phương và các lễ hội ẩm thực. Cả khu vực đô thị và nông thôn đều giới thiệu những đặc sản theo mùa của riêng mình.
Các đặc sản ẩm thực mùa thu có phù hợp với người ăn chay không?
Chắc chắn rồi, hầu hết các bữa ăn mùa thu đều kết hợp khoai lang, nấm và hạt dẻ dưới dạng nhiều loại rau củ quả khác nhau. Hãy luôn hỏi nhà hàng về các lựa chọn dành cho người ăn chay nhé.
Bạn có thể tìm thấy các đặc sản mùa thu bên ngoài các thành phố lớn ở Nhật Bản không?
Có chứ, vùng nông thôn thường là một món quà tuyệt vời với các món ăn mùa thu địa phương và hương vị đặc trưng. Dừng chân tại một vài nhà hàng hoặc chợ nông thôn sẽ cho bạn cảm nhận chân thực hơn về ẩm thực nơi đây.
Làm thế nào để nhận biết các món ăn mùa thu theo mùa tại các chợ Nhật Bản?
Hãy tìm những loại như hồng, nấm matsutake, hạt dẻ và khoai lang. Các khu chợ thường trưng bày các loại cây trồng theo mùa và quảng cáo chúng như một vụ thu hoạch mùa thu.
Các món ăn mùa thu của Nhật Bản có lợi cho sức khỏe không?
Có, hầu hết các món ăn mùa thu đều chứa nhiều vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa. Tiêu thụ thực phẩm theo mùa giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể của bạn.
Mùa thu mang đến một bức tranh tuyệt đẹp với lá cây chuyển màu, bầu trời trong xanh và không khí mát mẻ. Nhưng hơn thế, đây là lời mời gọi đắm chìm trong những hương vị tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng.
Hãy tận dụng tối đa chuyến đi của mình để tôn vinh truyền thống ẩm thực theo mùa (Shun) của Nhật Bản, và thưởng thức ẩm thực Nhật Bản tại thời điểm nó đạt đến độ hoàn hảo nhất!
Quý vị cảm thấy ấn tượng với hương vị nào nhất? Hãy cùng tôi lên kế hoạch cho bữa ăn mùa thu đầu tiên của quý vị nhé!
