Thẻ Lên Máy Bay Đã Thay Đổi Như Thế Nào Qua Thời Gian?

Trong thế giới hối hả của công nghệ, nơi mọi thứ dần được số hóa, tiếng “ting” báo hiệu thẻ lên máy bay điện tử trên màn hình điện thoại đã trở nên quá đỗi quen thuộc. Thế nhưng, ẩn sâu trong ngăn kéo của nhiều người, những tấm thẻ lên máy bay bằng giấy cũ kỹ vẫn lặng lẽ nằm đó, mang theo không chỉ thông tin về một chuyến bay, mà còn là cả một bầu trời ký ức, một lát cắt của cuộc đời. Liệu hồi chuông báo tử cho những “kỷ vật yêu dấu” này đã thực sự điểm? Hãy cùng ngược dòng thời gian, khám phá hành trình đầy biến đổi và ý nghĩa sâu sắc của tấm thẻ nhỏ bé này.

Những Năm 1950: 

Thuở ban đầu của ngành hàng không dân dụng, khi mỗi chuyến bay còn là một sự kiện trọng đại, thẻ lên máy bay chưa mang hình hài như chúng ta biết. Từ cuối Thế chiến II đến những năm 1960-1970, hành khách nhận được một “ticket jacket” – chiếc bìa nhỏ đựng vé. Đôi khi, chính chiếc bìa này đã kiêm luôn vai trò thông báo giờ lên máy bay. Nhân viên hãng hàng không sẽ cẩn thận viết tay tên hành khách, số hiệu chuyến bay và mã sân bay điểm đến. Một chi tiết thú vị, là ghế ngồi thời kỳ này hiếm khi được xếp trước; hành khách tự do chọn chỗ khi lên tàu. Tấm thẻ, vì thế, cũng không mang theo con số định vị chỗ ngồi, mà chỉ đơn thuần là chứng nhận cho một cuộc hành trình sắp bắt đầu, một lời hứa hẹn về những khám phá mới.

Thập Niên 1960: 

Khi những chiếc máy bay thân rộng hơn, chuyên chở nhiều hành khách hơn được đưa vào khai thác trong những năm 1960, việc xếp chỗ ngồi dần trở nên phổ biến. Các hãng hàng không sử dụng sơ đồ máy bay với những miếng dán nhỏ tượng trưng cho từng ghế. Khi hành khách chọn được vị trí ưng ý, miếng dán mang số ghế đó sẽ được gỡ ra và dán lên “ticket jacket”. Đây có lẽ là một trong những hình thức “cá nhân hóa” đầu tiên, đầy tính thủ công và trân trọng.

Cũng trong thập kỷ này, thẻ lên máy bay dưới dạng một tấm thẻ riêng biệt, tách rời khỏi bìa đựng vé, bắt đầu phổ biến. Chúng thường là những tấm thẻ đục lỗ, có phần xé rời mà tiếp viên sẽ thu lại khi hành khách bước lên cầu thang máy bay – một khoảnh khắc chuyển giao, chính thức bước vào cuộc phiêu lưu trên không.

Thập Niên 1970: 

Giữa những năm 1970, làn sóng vi tính hóa bắt đầu chạm đến ngành hàng không. Một số hãng hàng không Mỹ đã có thể in thẻ lên máy bay tại các văn phòng bán vé trong thành phố và không lâu sau đó là tại các đại lý du lịch. Những tấm thẻ bắt đầu mang một diện mạo mới, được thiết kế để tương thích với máy in vi tính, đánh dấu một bước tiến về hiệu quả và chuẩn hóa.

Một ngoại lệ thú vị trong giai đoạn này là thẻ lên máy bay bằng nhựa của Southwest Airlines, tồn tại trong ít nhất 30 năm. Do không xếp chỗ ngồi, hãng chỉ cần cấp cho hành khách những tấm thẻ nhựa được đánh số và mã hóa màu, chia họ thành các nhóm lên máy bay. Những tấm thẻ này được thu lại khi lên tàu, một vòng đời ngắn ngủi nhưng đầy tính biểu tượng. Tuy nhiên, sau sự kiện 11/9/2001, các biện pháp an ninh tăng cường đã khiến Southwest phải dần loại bỏ những tấm thẻ nhựa độc đáo này vào năm 2002.

Thập Niên 1980:

Năm 1983, một cuộc cách mạng nhỏ đã diễn ra với sự ra đời của vé có dải từ ở mặt sau. Thông tin vé giờ đây có thể được lưu trữ điện tử ngay trên tấm vé, với công dụng “hai trong một”, vừa là vé, vừa là thẻ lên máy bay. Theo IATA, loại thẻ này đòi hỏi máy in chuyên dụng và giấy đặc biệt, thường chỉ có tại sân bay, quầy làm thủ tục hoặc ki-ốt.

Thập Niên 1990: 

Những năm 1990 chứng kiến sự trỗi dậy của mã vạch. Ban đầu là mã vạch một chiều với các đường thẳng đứng, sau đó, vào năm 2005, IATA thiết lập tiêu chuẩn cho mã vạch hai chiều, có khả năng chứa đựng lượng thông tin lớn hơn nhiều.

Cùng với đó, vé điện tử (e-ticket) đầu tiên ra đời năm 1994 và nhanh chóng được chuẩn hóa toàn cầu vào năm 1997. Đến năm 2008, IATA tuyên bố 100% vé được phát hành điện tử, chính thức khai tử vé giấy truyền thống. Điều này mở đường cho một tiện ích vượt trội: từ cuối những năm 1990, hành khách có thể tự làm thủ tục trực tuyến và in thẻ lên máy bay ngay tại nhà. Kích thước thẻ cũng thay đổi để phù hợp với máy in gia đình, đánh dấu sự tự do và chủ động hơn cho người du hành.

Thập Niên 2000 Đến Nay: 

Năm 2007, cùng năm chiếc iPhone đầu tiên ra mắt, Continental Airlines tiên phong thử nghiệm làm thủ tục qua di động. Một năm sau, tiêu chuẩn mã vạch cho thẻ lên máy bay điện tử trên di động được thống nhất. Ước tính năm 2023, hơn một nửa trong số 4,6 tỷ thẻ lên máy bay sẽ là thẻ di động, và con số này dự kiến tăng lên 75% vào năm 2027.

Thông báo của Emirates về việc loại bỏ thẻ giấy với một số khách hàng vào tháng 5 năm nay như một lời dự báo về tương lai. Thậm chí, nhiều người còn tin rằng sinh trắc học sẽ thay thế hoàn toàn thẻ lên máy bay, khiến chúng trở thành một phần của quá khứ.

Hành trình của tấm thẻ lên máy bay là một bản giao hưởng của công nghệ và cảm xúc. Từ những nét chữ viết tay đến mã vạch tinh vi, từ những miếng dán thủ công đến màn hình điện thoại thông minh, nó đã không ngừng biến đổi. Nhưng dù công nghệ có đưa chúng ta đến đâu, những tấm thẻ giấy cũ kỹ sẽ mãi là những chứng nhân lịch sử, những người bạn đồng hành thầm lặng, lưu giữ những câu chuyện, những cảm xúc, những dấu ấn không thể xóa nhòa trong hành trình khám phá thế giới và khám phá chính mình của mỗi chúng ta. Và có lẽ, chính sự hữu hình ấy, cái cảm giác được cầm nắm một kỷ niệm, là điều mà không một ứng dụng kỹ thuật số nào có thể hoàn toàn thay thế.