Những sự thật hài hước về tiếng Dzongkha – ngôn ngữ Bhutan

Thứ Ba, 29-10 2024

Người Bhutan nói tiếng gì? Ngôn ngữ chính thức của Bhutan là Dzongkha. Nhưng bạn đừng vội nghĩ rằng quốc gia nhỏ bé này chỉ có mỗi tiếng Dzongkha nhé. Thực tế, Bhutan có đến hơn 19 phương ngữ – mỗi thung lũng, mỗi ngọn đồi đều có cách nói riêng của mình.

Sự đa dạng ngôn ngữ này không phải ngẫu nhiên mà có – đó là vì những cộng đồng dân cư sống rải rác trên khắp những đỉnh núi cao và thung lũng sâu. Với mỗi vùng đất, người Bhutan lại sáng tạo ra phương ngữ của riêng họ. Vì vậy, đừng ngạc nhiên nếu thấy người Bhutan có khả năng “bắn” được vài ba ngôn ngữ cùng một lúc!

Tiếng Dzongkha là ngôn ngữ chính thức của Bhutan

Hãy cùng khám phá một trong những bí mật thú vị của Bhutan: tiếng Dzongkha, ngôn ngữ chính thức của quốc gia từ năm 1971. Xuất phát từ hệ Hán-Tạng, Dzongkha là tiếng mẹ đẻ của người Ngalops, nhóm dân tộc lớn nhất tại Tây Bhutan, và được “nói” bởi hơn 500.000 người.

Việc học tiếng Dzongkha là bắt buộc ở tất cả các trường học của Bhutan, với tỷ lệ biết chữ toàn quốc là 54%.

Một điều thú vị là Dzongkha có hai thanh điệu, điều này có nghĩa là một từ có thể mang hai ý nghĩa khác nhau. Nó được viết bằng bảng chữ cái Tây Tạng, từ trái sang phải. Về mặt tạo câu, Dzongkha tuân theo thứ tự chủ ngữ-tân ngữ-động từ cơ bản giống như các ngôn ngữ Tạng-Miến.

Tiếng Dzongkha
Tiếng Dzongkha

10 sự thật thú vị về Dzongkha

  1. Dzongkha được tạo thành từ “Dzong” (pháo đài) và “Kha” (ngôn ngữ), vì vậy nó được gọi là “ngôn ngữ của các pháo đài.” Nghe thật oai hùng phải không?
  2. Dzongkha là tiếng mẹ đẻ của tám quận phía tây Bhutan (Phodrang, Punakha, Thimphu, Gasa, Paro, Haa, Dagana và Chukha), nơi mà tiếng nói và truyền thống hòa quyện thành một bản giao hưởng văn hóa.
  3. Thonmi Sambhota là người sáng lập ngôn ngữ Dzongkha. Ông đã mang về chữ viết Devangiri từ Ấn Độ, tạo nên một di sản ngôn ngữ độc đáo.
  4. Dzongkha có họ hàng gần gũi với tiếng Sikkimese, một ngôn ngữ được người dân tiểu bang Sikkim, Ấn Độ nói.
  5. Bên cạnh tiếng Dzongkha, tiếng Anh là phương tiện giao tiếp và giáo dục trong các trường học của Bhutan.
  6. Dzongkha là một trong những ngôn ngữ được mã hóa gần đây, chỉ khoảng nửa thế kỷ trước.
  7. Dzongkha có ba mươi phụ âm (Selje Sumchu) và bốn nguyên âm.
  8. Có sự khác biệt lớn giữa nói và chữ viết của Dzongkha, như thể bạn đang trải nghiệm hai thế giới ngôn ngữ trong một.
  9. Dzongkha có vốn từ vựng hạn chế, nhưng đừng lo lắng và nhiều từ mới được thêm vào mỗi ngày.
  10. Ủy ban phát triển Dzongkha luôn nỗ lực để phát triển ngôn ngữ, từ thuật ngữ đến phông chữ máy tính.

Các câu giao tiếp Dzongkha hữu ích

Nếu bạn có ý định du lịch Bhutan, việc học một số cụm từ Dzongkha cơ bản có thể rất hữu ích! Tuy nhiên, đừng lo lắng nếu bạn không thành thạo, vì hầu hết người Bhutan đều có thể nói tiếng Anh. Ngôn ngữ sẽ không là rào cản ở Bhutan, đặc biệt là ở những thành phố lớn như ParoThimphu. Cứ tự tin bước chân đến đất nước này nhé!

Dưới đây là một số cụm từ tiếng Bhutan hữu ích có thể giúp bạn bắt đầu hành trình của mình ở Bhutan:

1

Kuzu zangpo la

Xin chào

2

Log jay gay

Tạm biệt

3

Tsip maza

Lấy làm tiếc

4

Ga day bay zhu yoe ga?

Bạn có khỏe không?

5

Inn

Đúng

6

Men

KHÔNG

7

Tashi Delek

Chúc mừng

8

Nga leg shom bay rang yoey

Tôi ổn

9

Joen pa leg so

Chào mừng

10

Kadrinche la

Cảm ơn

11

Nga Ley in

Tên tôi là

12

Gadem chi mo?

Cái này giá bao nhiêu?

13

Ga tey

Ở đâu

14

Ga dee

Cái mà

15

Nga choe da chebay sem ga yi

Tôi rất vui được gặp bạn

16

Chutshoo gad emci yasi?

Bây giờ là mấy giờ?

17

Chhoe gatey lay mo?

Bạn đến từ đâu?

18

Yang char sung nang pa chin la?

Xin hãy nói lại lần nữa

19

Nga gi ha migo wai

Tôi không hiểu

20

Ah tsi due ki bay sung nang

Xin hãy nói chậm hơn

21

Naba che gae

Hẹn gặp lại bạn vào ngày mai

22

Ngyul khang gathey mo?

Ngân hàng ở đâu?

23

Chhoe gi ka Ngyel ga chi mo?

Vấn đề ở đây là gì?

24

Khe mi

Không có gì

Cách đếm số bằng tiếng Bhutan

Chi

Một

Nyi

Hai

Sum

Ba

Zhi

Bốn

Nga

Năm

Dru

Sáu

Duen

Bảy

Gay

Tám

Gu

Chín

Chu Tham

Mười

Hai ngôn ngữ khác được dùng nhiều ở Bhutan

Ngoài tiếng Dzongkha, còn có hai ngôn ngữ khác được sử dụng ở đất nước này là Tshanglakha (còn gọi là Sharchopkha) và Lhotshamkha.

1. Tshanglakha / Sharchopkha

Tshanglakha, còn được gọi là Sharchopkha, chủ yếu được nói ở phía đông Bhutan. Ngôn ngữ này là tiếng mẹ đẻ của các quận Samdrupjongkhar, Pemagatshel, Trashigang và Mongar. Ngày nay, ngôn ngữ này là một trong những ngôn ngữ được các đài phát thanh và ngành công nghiệp âm nhạc Bhutan sử dụng.

2. Lhotshamkha

Ngôn ngữ này được nói ở khu vực phía nam Bhutan, có nguồn gốc Nepal. Trong nhiều năm, tiếng Nepal đã được biến đổi để tạo ra ngôn ngữ Lhotshamkha được nói ở Bhutan.

Muốn “bỏ túi” thêm vài câu Dzongkha để giao tiếp với người dân địa phương? Hay đơn giản chỉ muốn ngắm nhìn những ngôi chùa cổ kính và thưởng thức món Ema Datshi trứ danh? Dù bạn muốn gì đi nữa, tour du lịch Bhutan của Hong Ngoc Ha Travel đều có thể đáp ứng. Với những gói tour đa dạng và dịch vụ chuyên nghiệp, chúng tôi sẽ giúp bạn khám phá “Vương quốc Hạnh phúc” một cách trọn vẹn nhất. Hãy cùng chúng tôi lên đường và tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ nhé!

Đánh giá bài viết
[yasr_visitor_votes]