VƯỜN QUỐC GIA BA BỂ – ‘BẢO VẬT’ CỦA NÚI RỪNG BẮC KẠN

Ở độ cao hơn 300m so với mặt nước biển, Vườn Quốc gia Ba Bể – “lá phổi xanh” nơi rừng đại ngàn Việt Bắc là một phức hệ gồm sông-hồ-núi nằm trong hệ sinh thái “rừng ẩm thường xanh” ở núi đá vôi. Hãy cùng Hong Ngoc Ha Travel tìm hiểu về”báu vật” của đại ngàn qua bài tổng hợp dưới đây. 

.

.

Thông tin về Vườn Quốc gia Ba Bể

Ba Bể là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, nằm ở trung tâm Vườn Quốc gia Ba Bể. Khu mặt hồ có diện tích khoảng 500ha, chiều dài hơn 8km, nơi rộng nhất gần 2km, chỗ sâu nhất là 35m.

Hồ có tên là Ba Bể vì lòng hồ được thắt khúc thành 3 hồ là Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng. Tháng 3/1995, Hội nghị Hồ nước ngọt thế giới tổ chức tại Mỹ đã xếp hồ Ba Bể vào một trong số 20 hồ nước ngọt đặc biệt của thế giới cần được đầu tư và bảo vệ.

Cũng năm 1996, Vườn Quốc gia Ba Bể được công nhận là di tích lịch sử văn hóa quốc gia.

Năm 1997, Vườn Quốc gia Ba Bể được Ủy ban UNESCO Việt Nam đề nghị với Tổ chức UNESCO thế giới công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

Vườn Quốc gia Ba Bể có tổng diện tích tự nhiên 7.610ha vùng lõi, chia làm 4 phân khu chức năng: Khu rừng núi đá chưa hoặc ít bị tác động nằm ở trung tâm Vườn Quốc gia (3.226ha); khu cư trú của các loài động vật quý, đặc biệt là các loại voọc; khu phục hồi sinh thái (3.623ha); khu chuyên dùng, đảm bảo các hoạt động về quản lý hành chính, nghiên cứu khoa học (450ha). Ngoài ra Vườn Quốc gia còn có 42.000ha vùng đệm.

Hệ động thực vật ở Vườn Quốc gia Ba Bể rất phong phú và đa dạng về số lượng và chủng loại. Theo số liệu điều tra khoa học, Vườn Quốc gia Ba Bể được xếp vào loại A về đa dạng sinh học. Tại đây có 650 loài thực vật thuộc 138 họ, 300 chi; 412 loài động vật gồm 27 bộ, 85 họ, trong đó có 87 loài cá và 46 loài lưỡng cư bò sát; 332 loài bướm. Nhiều loài động thực vật ở Vườn Quốc gia Ba Bể thuộc vào loại đặc biệt quý hiếm được ghi trong Sách đỏ Việt Nam.

Thực vật có: đinh, nghiến, gụ, lát chun. Động vật có: cá cóc, chim vạc hoa, voọc mũi hếch, voọc đen má trắng, cá anh vũ, cá chép “Kính,” cá dầm xanh, cá chiên, cá lăng…

Đặc biệt có 20 loài bướm ở Ba Bể mới tìm thấy lần đầu cho khu hệ bướm Việt Nam; 3 loài đặc hữu: trúc dây, tảo đỏ, voọc mũi hếch được Hiệp hội quốc tế bảo vệ thiên nhiên (IUCN) xếp đa dạng sinh học loại A.

Vườn Quốc gia Ba Bể không chỉ là trung tâm đa dạng sinh học loại A mà còn là vùng danh thắng nổi tiếng của Việt Nam. Gắn liền với hồ Ba Bể có nhiều thắng cảnh độc đáo, hùng vĩ thiên nhiên như Động Nả Phoòng, Ao Tiên, thác Đầu Đẳng, động Puông, động Tiên.

Ngoài ra, nơi đây còn là khu di tích lịch sử từ thời dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam. Từ thế kỷ 16, tướng quân nhà Mạc đã dùng động Puông làm căn cứ kháng chiến chống lại phong kiến xâm lược phương Bắc.

Có thể nói, Vườn Quốc gia Ba Bể là vùng rừng-sông-hồ thiên nhiên đặc biệt quan trọng trong hệ thống 25 vườn quốc gia của Việt Nam.

.

.

Khám phá Vườn quốc gia Hồ Ba Bể

Du lịch Hồ Ba Bể Bắc Kạn luôn là hành trình thu hút các tín đồ du lịch yêu thích. Điểm đến này như một ‘bảo vật’ của núi rừng Bắc Kạn, khiến bạn ngơ ngẩn mộng mơ khi chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ. Hơn thế, Tour Hồ Ba Bể chắc chắn còn khiến bạn thích thú hơn nữa khi được khám phá hệ sinh thái cực kỳ phong phú.

Từ sự đa dạng sinh học, vẻ đẹp thiên nhiên thơ mộng mà vườn quốc gia Ba Bể đã trở thành ưu tiên hàng đầu của mọi tour Bắc Kạn. Đến với khu du lịch Ba Bể, chúng ta không chỉ được ngắm vẻ đẹp thơ mộng của hồ trên núi, mà còn được tham quan, thưởng thức hơn 20 điểm di tích danh thắng đặc sắc, độc đáo, là những tuyệt tác thiên nhiên hấp dẫn bởi một hệ thống hang động và những suối ngầm. Trong đó tiêu biểu là những điểm du lịch:

Động Puông

Động Puông là một thắng cảnh thuộc khu vực Vườn quốc gia Ba Bể, nằm trên dòng sông Năng thuộc huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, cách trung tâm thị trấn Chợ Rã khoảng 5km. Động Puông được hình thành khi con sông Năng chảy xuyên qua bên dưới núi đá vôi Lũng Nham, là điểm du lịch sinh thái đặc biệt, độc đáo và rất hấp dẫn.

Động dài 300m và cao hơn 30m, hấp dẫn du khách bởi các vách đá đứng và những khối thạch nhũ có hình thù kỳ lạ, màu sắc khác nhau. Động Puông còn là nơi cư trú của các loài động vật sống về đêm. Điển hình là 18 loài dơi với số lượng lên tới hàng nghìn con, chiếm phần lớn số loài dơi tìm thấy ở Vườn quốc gia Ba Bể. Chúng thường hoạt động nhiều nhất vào lúc chạng vạng tối và rạng sáng.

Trên đỉnh núi Lung Nham – nóc động Puông còn có chiến lũy và giếng nước nhà Mạc. Vì vậy, động Puông vừa là di tích lịch sử vừa là danh lam thắng cảnh đẹp, hấp dẫn không thể bỏ qua khi du khách đến thăm quan Vườn quốc gia Ba Bể.

Đảo An Mã

Đảo An Mã là một đảo đá vôi nhô cao 27 – 30m so với mặt hồ, trên đảo có đền vua Thủy Tề và các di tích đời nhà Lê. Đây là điểm thăm quan lý thú và rất thuận tiện để quan sát chim thú, cảnh quan vùng hồ.

Thác Đầu Đẳng

Thác là nơi có dòng sông Năng tiếp giáp với tỉnh Tuyên Quang, có chiều dài khoảng 2km, là nơi con sông Năng bị chặn lại bởi những tảng đá lớn nhỏ xếp chồng lên nhau với độ dốc chừng 500m, tạo thành một thác nước ngoạn mục kỳ vỹ hòa với phong cảnh rừng nguyên sinh ấn tượng. Không những vậy, tại đây còn xuất hiện loại cá Chiên (có những con nặng trên 10kg) là loại cá hiếm có hiện nay.

Ao Tiên

Ao tiên là một cảnh quan rất đẹp nằm ở phía Bắc hồ Ba Bể, cách mép hồ 120m với diện tích 4,5ha giữa một vùng núi đá và có thảm thực vật với tính đa dạng sinh học cao. Du khách đến Ao Tiên sẽ có cảm giác rất thoải mái và dễ chịu toát ra từ sự yên tĩnh của hồ.

Nằm trên đường từ hồ tới Ao Tiên là Động Tiên cao 15m, rộng 35m với những nếp đá xếp thành tầng nhìn về phía Nam. Trong động có nhiều thạch nhũ và một ngách sâu đi về phía Bắc. Động Tiên cùng với Ao tiên tạo thành một sinh cảnh nguyên sơ, tĩnh lặng. Đây được coi là một điểm tham quan lý tưởng cho những du khách yêu thiên nhiên.

Động Hua Mạ

Đến tham quan thắng cảnh hồ Ba Bể du khách sẽ không thể không ghé thăm động Hua Mạ, đây là một hang động tuyệt vời cho khách du lịch trong và ngoài nước.

Động nằm cách hồ Ba Bể 6.000m về phía Tây Nam, thuộc khu vực xã Quảng Khê. Động còn được gọi là động Treo bởi hang động nằm ở lưng chừng núi có độ cao so với mặt nước biển là 350m, có chiều dài hơn 700m, trần động có chỗ rộng và cao tới 40 – 50m, động có cửa vào ở phía Đông và thông ra ở phía Nam.

Động Hua Mạ được người dân biết đến từ rất lâu đời qua câu chuyện truyền thuyết kể lại: Một lần, nhà Vua vi hành gần khu vực động, ngựa không thể qua được suối. Nhà vua bèn xuống ngự hỏi bà con dân bản thì được biết đây là khu vực “Lèo Pjèn” (có nghĩa là nơi ma thiêng nước độc). Nhiều người dân lương thiện đã bị giặc giết ở đây. Nghe kể vậy, nhà Vua đã lập chùa cầu siêu. Ngày nay, người dân thường gọi là động Hua Mạ (có nghĩa là đầu ngựa).

Động với phong cảnh tuyệt vời và hấp dẫn của những nhũ đá màu trắng, đen, ánh lên với những sắc màu lung linh đa dạng và huyền ảo bao trùm khắp cả hang động. Đặc biệt, lòng hang rất rộng (khoảng 1ha), vòm hang cao khoảng 10m, chiều sâu 500m, tạo ra một không gian thoáng mát, không khí trong lành và mát mẻ.

Động Ba Cửa

Động Ba Cửa cách mặt hồ Ba Bể 20m. Cửa hang quay về phía Tây, cách bến phà Bắc 1,2km, có 3 cửa hình tròn, đường kính từ 2 – 3m. Trong động có một phòng rộng 100m với nhiều thạch nhũ xếp thành tầng và một ngách dài 70m đưa tới vách hồ. Từ trên động ta có thể nhìn thấy bản Pác Ngòi của người Tày và đảo Bà Goá.

Động Thẳm Kít

Động Thẳm Kít (hang Sơn Dương) nằm gần con đường mòn nối bến phà Bắc với bản Pác Ngòi. Động nằm trên độ cao 200m, cửa hang cao từ 10 – 20m, rộng 50 – 60m. Trong động có nhiều loại thạch nhũ (loại rủ, hình măng) và lớp vách núi đá tạo nên một khung cảnh rất đẹp, đặc biệt là khi có ánh đèn chiếu vào.

Động Nả Phòng

Động Nả Phoòng nằm gần bến đò Nam và cách thôn Bó Lù khoảng 2km, ở độ cao 200m so với mực nước biển. Động được hình thành do một con suối chảy từ xã Nam Cường huyện Chợ Đồn tạo nên một vòm cửa động hình cầu cao cao từ 80 – 90m và rộng từ 100 – 120m nhìn về phía bắc. Động còn là nơi Đài phát thanh tiếng nói Việt Nam đóng trong suốt 9 năm kháng chiến chống Pháp.

Đảo Bà Góa

Đảo Bà Góa gắn liền với truyền thuyết về hồ Ba Bể. Trên đảo có bia đá khắc năm Khải Định thứ 9. Đây là hòn đảo khá lớn với khu hệ thực vật phong phú như một điểm nhấn cho vẻ đẹp tự nhiên của hồ.